عملکرد نیروگاه‌های تجدیدپذیر باید به‌طور مداوم بررسی و تحلیل شود تا مشکلات احتمالی شناسایی و بهینه‌سازی‌های لازم انجام شود. این مرکز از طریق جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها، میزان بهره‌وری نیروگاه‌های خورشیدی، بادی و سایر منابع تجدیدپذیر را بررسی می‌کند و پیشنهادهایی برای افزایش کارایی آن‌ها ارائه می‌دهد.
گزارش‌های تحلیلی این مرکز می‌توانند به سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران کمک کنند تا تصمیمات بهتری در مورد توسعه زیرساخت‌های انرژی بگیرند. علاوه بر این، نظارت بر رعایت استانداردهای تعیین‌شده در پروژه‌های مختلف و بررسی تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها، از دیگر وظایف این مرکز است.
نقش نظارت و ارزیابی در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر
بدون ارزیابی دقیق عملکرد پروژه‌ها و سیاست‌ها، نمی‌تونیم بفهمیم کجاها موفق بودیم، کجا نیاز به اصلاح داریم، و کدوم مسیر برای آینده بهتره. مرکز توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر با طراحی و اجرای یک سیستم نظارت و ارزیابی دقیق، کمک می‌کنه پروژه‌ها به‌درستی پیش برن و سرمایه‌ها به‌صورت مؤثر استفاده بشن.
۱. نظارت بر اجرای پروژه‌ها
مرکز از مرحله طراحی تا بهره‌برداری، روی پروژه‌ها نظارت فنی، اجرایی و مالی داره. این نظارت شامل:
بررسی انطباق اجرا با طرح مصوب (نقشه‌ها، استانداردها، تجهیزات مجاز)
نظارت بر رعایت استانداردهای ایمنی و زیست‌محیطی
پایش کیفیت نصب، بهره‌برداری و نگهداری تجهیزات
بررسی عملکرد پیمانکاران و شرکت‌های مجری
این فرآیند هم در پروژه‌های پایلوت انجام می‌شه و هم در پروژه‌های تجاری بزرگ.
۲. ارزیابی عملکرد و اثربخشی
مرکز پس از پایان مراحل اجرایی، به ارزیابی جامع پروژه‌ها می‌پردازه؛ یعنی بررسی می‌کنه که:
آیا اهداف پروژه محقق شده؟
میزان تولید واقعی انرژی چقدر بوده؟
بهره‌وری انرژی و بازده اقتصادی چطور بوده؟
رضایت ذی‌نفعان چقدر بوده؟
آیا پروژه قابلیت تکرار در مقیاس وسیع‌تر رو داره؟
برای این کار، داده‌ها به‌صورت میدانی و دیجیتال جمع‌آوری می‌شن، و با شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) مقایسه می‌شن.
۳. تهیه و ارائه گزارش‌های تحلیلی
یکی از خروجی‌های مهم این بخش، گزارش‌های تحلیلی دوره‌ای هست که به مدیران، سرمایه‌گذاران، سیاست‌گذاران و عموم مردم ارائه می‌شن. این گزارش‌ها شامل:
تحلیل فنی پروژه‌ها (بازده، دوام، نیاز به تعمیرات و...)
تحلیل اقتصادی (هزینه‌ها، درآمدها، نرخ بازگشت سرمایه، دوره بازپرداخت)
تحلیل زیست‌محیطی (میزان کاهش آلاینده‌ها، صرفه‌جویی در آب و سوخت)
تحلیل منطقه‌ای (کدام استان‌ها یا مناطق عملکرد بهتری داشتن؟)
پیشنهادهای اصلاحی و راهبردی برای آینده
مزایای این فرآیند برای کشور
شفاف‌سازی در اجرای پروژه‌ها
افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به روند اجرا و بازدهی
امکان بازنگری سیاست‌ها و اصلاح مسیر توسعه
ایجاد بانک اطلاعاتی قوی برای تصمیم‌گیری‌های ملی
افزایش بهره‌وری منابع مالی و انسانی